Donderdagavond 1 oktober 2020 besprak de Adviescommissie Bestuur en Middelen het al of niet bewapenen van BOA’s (Handhavers) met wapenstok en pepperspray. College volgt de landelijke regelgeving, die op dit moment geen pepperspray en wapenstok toestaat. Zodra dit wettelijk wel mogelijk wordt, zal het college dit opnieuw afwegen.
BOA’s zijn geen gemeenteambtenaren meer, maar in dienst van een particulier bedrijf. Wij waren het daar niet mee eens. Een particulier bedrijf moet je niet verder bewapenen. De overheid heeft het geweldsmonopolie. Maar uiteraard moeten BOA’s zich veilig voelen en is het onacceptabel dat er geweld en agressie is tegen handhavers. Sinds zij steeds meer taken overnemen van de politie (te weinig agenten), neemt het risico op agressie toe. De BOA Bond: ‘Wij eisen dat wij zo snel mogelijk over verdedigingsmiddelen beschikken’.
BOA’s houden toezicht en handhaven op gemeentelijke regelgeving (APV), dragen nu steek/kogelwerende vesten, beschikken over transportboeien, mondkapjes en gel. BOA’s en politie groeien naar elkaar toe. Op straat is het voor de mensen niet altijd duidelijk wat handhaving en politie doet. Dat is gelijk het probleem. Men verwacht dat een BOA optreedt als een politieagent. Ik was onlangs in Crabbehof met de wijkagent en handhaving. Zij vertelden dat bewoners niet goed weten bij wie ze moeten zijn voor klachten. Bewoners willen dat er opgetreden wordt en dat het wordt opgelost. Ook al hoort het niet tot de taak van de Handhaver. BOA’s handhaven op zwerfafval, fout parkeren, mogen verdachten staande houden en boetes uitschrijven.
‘Buitengewoon opsporingsambtenaren (boa’s) krijgen geen wapenstok of pepperspray’, liet minister Ferd Grapperhaus van Justitie en Veiligheid eerder weten. ‘Aan het bewapenen zitten nogal wat haken en ogen. Het gaat onder meer om opleidingseisen en aansprakelijkheden van gemeentes. De politie heeft het geweldsmonopolie in Nederland. Alleen zij mogen geweld gebruiken.’ De minister wil de handhavers wel beter beschermen en kijkt naar een goede noodknop en bodycams. ‘Die camera’s hebben vaak al een afschrikwekkend effect. Het lokale gezag moet er bovendien voor zorgen dat boa’s meteen politiebijstand krijgen als zij bescherming nodig hebben.’
PVDA vindt geweld en agressie tegenover BOA’s onacceptabel. Maar op dit moment vinden wij dat BOA’s niet verder moeten worden bewapend met wapenstok en pepperspray. Wij wachten landelijke regelgeving af. BOA’s zijn geen ambtenaren en geen politie die het geweldmonopolie heeft. De PVDA vroeg de burgemeester hoe het zit met snelle bijstand van politie in noodsituaties, want daar moeten BOA’s op kunnen vertrouwen. Dit speelt bij ons een rol bij het besluiten over verdere bewapening. Ook zijn speciale trainingen nodig. Je kunt niet zomaar een wapenstok of pepperspray gebruiken. Bodycams moeten wel gebruikt kunnen worden. Er komt een pilot met bodycams in Dordrecht, die in oktober start en duurt tot voorjaar 2021. Als de ervaring ermee positief is en de BOA’s willen het zelf, dan is de PVDA voor.
Burgemeester Kolff zei dat het goed is dat het debat plaatsvindt. ‘Want wat onze BOA’s doen moet gedragen worden door de samenleving. Ze zijn niet in dienst van gemeente. Het voelt wel alsof ze onze medewerkers zijn. Ze kennen onze gemeente op hun duimpje. Taken tussen politie en BOA’s, dat is lastig. BOA’s houden toezicht en handhaven op gemeentelijke regelgeving. Er is een grijs gebied met politie. Publiek ziet onderscheid niet. Mensen verwachten dat handhaver iets doet. We moeten aansluiten bij maatschappelijk gevoelen. In oktober start de bodycams pilot. Veiligheidsgevoel wordt verbeterd. Waarom dan niet direct invoeren? Heeft te maken met specifieke situatie in onze stad, bij onze lokale cultuur. Als het goed uitpakt, dan snel over naar bodycams. Flinke geweldsincidenten hebben we gehad tegen BOA’s. Hoogspanning waaronder de samenleving staat. Korte lontjes. BOA’s moeten echt niet de taken overnemen van politie. Noodknop: die hebben we via de portofoon. Politie kan dan snel worden opgeroepen: een Prio 1 melding. Direct erop af. Duurt altijd wel enkele minuten. 5-8 minuten. Is dan erg lang. BOA’s kunnen goed de-escaleren.
Gaat nu ook bijvoorbeeld om de korte wapenstok. Om voor je te houden om mensen af te weren. BOA’s willen dat. Pepperspray is verdergaand. We willen meedoen aan de pilot met korte wapenstok. Eis van het Rijk is dat BOA’s dan in vaste dienst moeten zijn in gemeente. Als we niet mogen meedoen, dan willen we wel bij de evaluatie worden betrokken. Training voor gebruik geweldmiddelen wordt betaald door gemeente. Als na pilot de korte stok niet mag omdat wij geen mensen in dienst van gemeente hebben, dan opnieuw bekijken.’
Avond over Politie, Wijkagent en Veiligheid in de wijken wordt voorbereid door Werkgroep, waar ik ook in zit. Heb je ideeën, laat het me weten.
Commissielid PVDA, Jacqueline van den Bergh / [email protected]
