Bericht overgenomen van website Dordrecht.net, auteur Hans Berrevoets, 13 augustus 2020
Piet C. Janse een van de wethouders, die historie schreef en eens in Dordrecht een straatnaam verdient
De nestor van de PvdA in Dordrecht Ad Breevaart (89) en een ereburger en voormalig PvdA-wethouder Nico Lamers (85) vinden het een goed idee om de naam van oud-wethouder en ereburger Piet C. Janse alvast te noteren voor 2028 voor een straatnaam.
Janse overleed twee jaar geleden na twintig jaar (!) een recordtijd een toonaangevende wethouder te zijn geweest in de stad.
Vrouwen
Met regelmaat is er een discussie over straatnamen. Zo vinden de Dochters van Dordrecht dat vrouwen te weinig aandacht hebben gekregen. Als een vrouw ,,wereldberoemd” is in Nederland zoals schrijfster TOP NAEFF duurt het tot bijna vijftig jaar na haar overlijden in april 1953 tot zij een pad heeft. TOP was wel de eerste vrouw die een maand voor haar dood ereburger werd. Twintig jaar eerder was zij landelijk al hoog onderscheiden. Saskia Lensink noemt in haar boek nog een aantal vrouwen, die landelijke faam hadden.
Tien
De gemeenteraad van Dordrecht heeft wel bepaald, dat formeel pas tien jaar na het overlijden van iemand een vernoeming mogelijk is met een straatnaam. Lamers en Breevaart laten alvast weten het een goed idee te vinden dat Piet Janse niet wordt vergeten. Voor de gemeente telt ook: waar zijn de mogelijkheden? Janse diende de stad als wethouder van 1974 tot 1994 en was een beeldbepalende bestuurder. Na zijn aftreden maakte journalist Thijs Blom (RTV Rijnmond/RTV Dordrecht) nog een discussie los door op het Schefferplein te gaan staan, waar even geen standbeeld stond. Hij vond het na meer dan honderd jaar wel tijd worden om het Scheffersplein nu P.C. Janse plein te gaan noemen. Thijs collecteerde ook voor een standbeeld op het plein voor Piet. De ludieke reportage maakte veel los en zo werd ook de betekenis van Piet in de historie geplaatst. RTV Dordrecht herhaalde de Blom-film in 2018 na het overlijden van Janse.
NICO
Ereburger Nico Lamers zat veertien jaar met Piet in het college van b. en w van 1976 tot 1990. ,,Naast Piet Janse zou ik ook meer vrouwen in aanmerking willen laten komen voor een straatnaam. Ik denk zelf bijvoorbeeld aan Gemma Mentzel – van Aken. (1917-1986)”. Saskia Lensink omschrijft haar historische betekenis in het boek Dochters van Dordrecht. Gemma was vrouw van de hervormde predikant Piet Mentzel en moeder van fotograaf Vincent Mentzel. Ze koos rond 1960 toen dat nog niet zo gebruikelijk was voor een eigen loopbaan. Ad Breevaart, die van kinds af aan de Dordtse politiek volgde mede ingegeven omdat zijn vader tientallen jaren raadslid was, omschrijft Janse als iemand die een belangrijk man is geweest voor Dordrecht en die we niet mogen vergeten.
Namen
Als geen ander heeft hij andere namen uit de politieke historie paraat. ,,De latere burgemeester van Brielle, Henk van Es (1906-1979) , wil ik ook noemen. Hij was voor de oorlog raadslid en na de oorlog zeventien jaar wethouder. Ik ontdekte pas na zijn vertrek naar Brielle in 1963 dat hij in het verzet ook een belangrijke rol had gespeeld.” Ad noemt ook de Dordtse minister Gijs van Aardenne, die hij herinnert als een zeer aimabel mens. Ere-burger Nico Lamers leeft nog en daarom wil Breevaart hem nog niet betrekken in de straatnamen-discussie. Hij wil wel kwijt: ,,Nico is zeer belangrijk geweest voor onze stad en zeker voor het herstel van onze binnenstad. Nico is ook van historische betekenis geweest.” Lamers staat op de erelijst van ereburgers.
Proefschrift
Wethouder Gerard Schouw promoveerde op bestuursstijlen in de jaren negentig van de vorige eeuw. Iedere lezer herkende in zijn proefschrift in de voorbeelden ook direct de Piet Janse bestuursstijl. Columnist Kees Thies citeerde in 2018, toen Janse was overleden, in AD De Dordtenaar op de volgende wijze Schouw: ,,In een interview met dagblad Trouw (oktober 2012) omschreef voormalig Tweede Kamerlid en oud D66-voorzitter Gerard Schouw, die beginjaren negentig gemeenteraadslid en later ook wethouder op dit eiland was, de positie van Piet Janse als volgt: ,,De aantrekkingskracht en de macht van die man vond ik fascinerend. Wat je ook wilde, je kwam altijd weer uit bij Piet. Wáár het ook over ging.’’ Janse studeerde overigens eerst theologie maar liet zich niet beroepen als dominee. Hij ging wel vaak ook in Dordrecht voor in kerkdiensten als kandidaat Janse ook tijdens zijn periode als wethouder.
Vijftig
Vijftig jaar geleden deed hij zijn intreden in de gemeenteraad van Dordrecht en werd direct fractie-voorzitter. Het was een historische tijd en niet alleen omdat Dubbeldam door Dordrecht was geannexeerd. Ad Breevaart herinnert zich 1970 nog als de dag van gisteren: ,,In februari 1970 werd PvdA wethouder Piet van Meurs door de afdelingsvergadering aan de kant gezet. Ik was erbij en ik had er vrede mee, want Van Meurs had in 1958 als voorzitter van de afdeling, tegen de zin van de fractie, PvdA-wethouder Henk de Munter de wacht aan gezegd. Die hield toen de eer aan zichzelf.” Jan van Zuuren was in 1970 nog wethouder en loco-burgemeester en werd in 1973 na het vertrek van burgemeester mr. J.J. van der Lee naar Eindhoven door de grote meerderheid van de raad op het schild gezet als nieuwe burgemeester van Dordrecht. Van Zuuren krijgt ook een straatnaam net als Van der Lee. De andere PvdA wethouder, Kees de Groen, ging in 1974 naar Spijkennisse als burgemeester en was daar veertien jaar beeldbepalend. Hij werd in 2002 met een straat vernoemd in die plaats. Leraar Alhoewel Janse tussen 1972 en 1974 als leraar van de gemeentelijke onderwijsopleiding (PA) gelijktijdig geen raadslid kon zijn, was intern bij de PvdA al bepaald dat hij wethouder ging worden. Zodoende kon leraar Janse nog even Piet H. Sleeking als student in zijn klas meemaken aan de Hugo van Gijnweg. Die historie werd niet vergeten, want Piet Sleeking sprak als locoburgemeester op verzoek van de familie in 2018 bij de begrafenis van Piet Janse. Hoe Piet Janse het spel als machtspoliticus speelde, werd voor het eerst in 1974 al openbaar. Het programma en de samenstelling van het college van b. en w. werd in 1974 op verzoek van de PvdA openbaar dus kon direct door journalisten worden gevolgd. Piet Janse voelde zich oppermachtig, want zijn partij had voor het eerst 19 van de 39 zetels in de raad in handen en vond dat hij met deze openbaarheid in 1974 niets kon verliezen. Later kon hij met het zelfde gemak om strategische redenen de pers weigeren bij de onderhandelingen voor het nieuw stadsbestuur.
Gijs
Zijn belangrijkste tegenspeler was VVD-voorman Gijs van Aardenne, die fractievoorzitter was en ook VVD-kamerlid. De latere minister zag wel iets in een college met drie linkse wethouders en drie rechtse wethouders. Piet Janse maakte er korte metten mee. Hij ging voor het eerst in de geschiedenis drie (!) wethouders binnen halen voor een dominante partij en de rest mocht twee stoelen bezetten. Toen Gijs bezwaar maakte, want de rechtse partijen hadden toch achttien zetels en de PvdA maar eentje meer, dus 19. Piet Janse richtte zich daarna, zonder vooraf overleg te hebben gevoerd, tot de raadsleden Kees Stek (CPN) en John L. van Gulik (PPR). ,,Ik mag aannemen dat jullie ook kiezen voor de verhouding drie tegen twee. Stek en Van Gulik stemde direct in. Daarmee was politieke feit vastgesteld en was de verhouding in de raad 21 tegen 18 dus doorslaggevend.
Overlijden
Piet Janse bevestigde deze gang van zaken vijf jaar voor zijn overlijden – in 2014 – in zijn tweede huis Zuid-Frankrijk met een brede glimlach. Hij kon moeiteloos alle politieke feiten van veertig jaar eerder of in andere tijden van zijn politieke loopbaan voor de geest halen en duiden. In 2010 toen Beter voor Dordt (BVD) de macht kreeg en de PvdA naar de oppositiebanken werd verbannen voor het eerst in de eigen historie, lag Janse in het ziekenhuis.
Sleeking
Toen haalde voor het eerst een andere partij met drie wethouders de hoofdprijs binnen. Dat deed voorman Piet Sleeking van Beter voor Dordt (BVD). Hij trad zo in de voetsporen van zijn oud-leraar. De PvdA werd de grootste oppositiepartij met zes zetels en heeft nu nog meer twee stoelen in het Stadhuis. Dat is dus 46 jaar (!) na de absolute machtspositie.
Openbaar
Kort na de zware nederlaag keek Janse nog een keer terug vanaf de eerste rij op een ledenvergadering van zijn partij. Het verslag toen: ,,Volgens Janse heeft hij er geen behoefte aan om binnen de PvdA na de ongekende verkiezingsnederlaag te gaan zwarte pieten. We hebben als PvdA niet voldoende geluisterd naar de stad en de inwoners. Als partij moeten we nog meer in gesprek gaan met de stad. Ik herinner me nog, dat we veel contact hebben gehad met actievoerders vroeger die tegen de uitbreiding waren van de energiecentrale Merwedehaven. Toen dat uiteindelijk niet doorging, zijn we samen wat gaan drinken in ’t Bevertje. Dat contact kan dus ook”, aldus de herinnering van Piet Janse aan zijn bestuurlijke tijd. Dat BVD de PvdA in de wachtkamer heeft gezet, komt bij de oud-wethouder niet als een verrassing over. ,,Ik ben niet verrast dat we buitenspel zijn gezet. door Beter voor Dordt (BVD). Die jongen van Jens van der Vorm, die gemeenteraadslid is geworden, heeft in 1974 de door de PvdA op het dak van het Stadskantoor geplaatste rode vlag weggehaald. Dat is die jongen niet vergeten. Lijsttrekker van BVD Piet Sleeking is altijd een verklaard tegenstander van de Partij van de Arbeid geweest”. Toch heelt de tijd veel wonden, want de jonge Piet sprak een herdenkingstoespraak uit in 2018 om zijn leraar en dus de oude Piet een plaats in de geschiedenis te geven.
Het is nog acht jaar voordat formeel aan een Piet Janse plein, of laan of straat kan worden gedacht.
filmpje van RTV Rijnmond voor een standbeeld van Piet C. Janse door Thijs Blom
